Edanur Orta
Türkiye’nin insanlı ilk uzay misyonu kapsamında astronot Alper Gezeravcı uzayda Tuz Gölü bitkisi deneyi gerçekleştirmişti. Ege Üniversitesi, Alper Gezeravcı’nın Tuz Gölü’nde endemik olarak yetişen “Schrenkiella parvula” bitkisine ilişkin uzayda yaptığı deneyin sonuçlarını açıkladı. Peki sonuç ne oldu? İşte detaylar…
Herkesin dönmesini merakla beklediği Alper Gezeravcı Şubat ayında uzaydan dönmüştü. Gezeravcı’nın uzayda gerçekleştirdiği deneyler ve sonuçları merakla takip edildi. Bu merakı gidermek için deneyler hakkında açıklamalar kamuoyuyla paylaşılmaya başlandı.
Üniversiteden yapılan açıklamada, Gezeravcı’nın uzay ortamında gerçekleştirdiği 13 deneyden birinin sonucu paylaşıldı. “Schrenkiella Parvulanın Tuz Stresine Verdiği Yanıtların Uzay Ortamında Araştırılması-Extremophyte” isimli deneyin yürütücülüğünü EÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday yaptı.
Tuz Gölü Bitkisi Deneyi Nasıl Gerçekleştirildi?
Tuz Gölü Bitkisi Deneyi EÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday, Doç. Dr. Barış Uzilday ve Prof. Dr. İsmail Türkan’ın katılımıyla gerçekleştirildi.
Deneyde, Schrenkiella parvula bitkisinin uzaydaki mikro yer çekimi koşullarında nasıl büyüdüğü ve tuz stresine nasıl tepki verdiği araştırıldı. Bitkilerin çimlenme süreci ve büyüme durumları günlük olarak fotoğraflanarak proje ekibine iletildi.
Doç. Dr. Barış Uzilday, bitkinin zorlu şartlara uyum sağlayabilen ve Mars gibi gezegenlerde tarım yapılabilme potansiyeline sahip özelliklere sahip olduğunu belirtti. Bitkiler hasat edildikten sonra uluslararası uzay istasyonunda donduruldu ve dünyaya getirildi.
Peki Sonuç Ne Oldu?
Yüksek tuza dirençli bitkinin fotoğraflarının, proje ekibine günlük olarak ulaştırıldığı biliniyor. Deney sürecinin devam ettiğini aktaran Doç. Dr. Uzilday, şunları kaydetti:
“Bitkiler, deney sonunda astronotumuz Alper Gezeravcı tarafından hasat edildi. Bir solüsyon ile metabolik süreç tamamen durduruldu. Daha sonra Uluslararası Uzay İstasyonunda -80 santigrat derecede derin dondurucuya aktarıldı. Aynı sıcaklıkta kapsül içinde dünyaya getirildi. Oradan da ülkemize gelecek. Bunu takiben biz burada hem bitkilerin büyüme performansı hem de yeni nesil RNA dizilime yöntemi ile hangi genler aktifleşmiş, mikro yer çekimi altında bitki tuza nasıl yanıt vermiş bunları araştırmaya çalışacağız.”
‘’Mars’ı Islah Edebilecek Öncü Özelliklere Sahip’’
Açıklamada görüşlerine yer verilen Doç. Dr. Barış Uzilday, şu bilgileri verdi:
“Deneyin ikinci ve üçüncü günde bitkilerin çimlendiklerini gözlemledik. Bu, bizim için çok önemliydi. Beklediğimiz büyüme seviyesine ulaştıklarını ancak bitkilerin yaprak ve gövde şekillerinin mikro yer çekimi ile farklılık gösterdiğini gördük. Schrenkiella parvula bitkisi Tuz Gölü etrafında yüksek tuza, ağır metallere, düşük ve yüksek sıcaklığa toleranslı, zorlu şartlara adapte olabilen bir bitki. Mars gibi, insanların ileride gitmeyi ve tarım yapmayı amaçladığı yerlerde orayı ıslah edebilmeyi sağlayacak öncü özelliklere sahip.”
Daha fazla gündemden haberler için bizi takip edebilirsiniz.
